ध्यान ही मानवासाठी नैसर्गिक देणगी आहे. या वरदानामुळे मनुष्य आपल्या जीवनात आनंद आणू शकतो. माणूस आपले शरीर निरोगी ठेवू शकतो आणि दीर्घायुष्य जगू शकतो. ध्यान केल्याने माणसामध्ये नवीन चैतन्य आणि उर्जा निर्माण होते. आणि या चेतना आणि उर्जेच्या मदतीने माणूस आपल्या आयुष्यातील सर्वात कठीण काम क्षणात करू शकतो. ही ऊर्जा माणसाला सामान्य माणसापासून वेगळे करते आणि समाजातील प्रभावशाली व्यक्तींमध्ये त्यांची गणना होते.
ध्यान करण्यापूर्वी तुम्हाला ध्यान म्हणजे काय हे जाणून घ्यावे लागेल.
ध्यान म्हणजे काय ?
ध्यान ही एक अशी प्राचीन पद्धत आहे, जी हजारो वर्षे ऋषीमुनींनी या पद्धतीचा वापर करून आपल्या जीवनात नवीन ऊर्जा आणली होती. मन शांत करून, शरीरातील सर्व शक्ती एकत्रित करून ते भगवंताचे चिंतन करायचे. याद्वारे ते वासना, क्रोध, लोभ या दुर्गुणांपासून दूर होत असत. माणसाचे हे दुर्गुण माणसाला अस्वस्थ आणि दुःखी बनवतात, म्हणूनच हे ऋषी मुनी मनातून हे दुर्गुण काढून ध्यानात मग्न होत असायचे. तुम्ही ऐकले असेल की, पूर्वीचे ऋषी निरोगी असायचे आणि दीर्घायुष्य जगायचे. ते 200-400 वर्षे कोणत्याही शारीरिक वेदनेशिवाय जगायचे. खाण्यापिण्यावरही त्यांचे उत्तम नियंत्रण होते, त्यामुळे ते आपले जीवन आनंदाने व शांततेने जगत होते. ध्यान ही अशी क्रिया आहे, जी माणसाचे सर्व विकार नष्ट करून त्याला निरोगी व तरुण बनवते. जसे तुमचे वय ६० वर्षे आहे आणि तुम्ही दररोज ध्यान करत असाल, तर तुमचे वय फार कमी दिसते, याचा अर्थ ध्यानाचा मनावर तसेच शरीरावरही चांगला परिणाम होतो.
आज ध्यान करणे का महत्त्वाचे आहे?
आजच्या धावपळीच्या जीवनात मानवी मन अस्वस्थ आणि दुःखी राहते. कामाचा कंटाळा, ट्रॅफिकचा त्रास, प्रदूषणाने त्रस्त, अशा जीवनात माणूस आपले मानसिक संतुलन गमावून बसतो. त्याचा परिणाम शरीरावर दिसून येतो. लवकर वृद्ध होणे, शरीर नीट साथ देत नाही, मन नेहमी उदास राहणे, कोणत्याही कामात रस नसणे, यामुळे तुमच्या प्रगतीवर परिणाम होतो. जीवनात पुन्हा पुन्हा विचार केल्याने माणसाच्या मनावर आणि शरीरावर चुकीचा परिणाम होतो, त्यामुळे मन विनाकारण इकडे तिकडे भटकत राहते. आणि त्याला थांबवणे मानवी मनाला खूप कठीण होऊन बसते. आणि जर ते योग्य मार्गाने थांबवले नाही तर. तुमच्या जीवनात कठीण प्रसंग निर्माण होतात. आणि म्हणून जर तुम्हाला त्या थांबवायच्या असतील, तर ध्यान करणे खूप गरजेचे आहे.
image credit to pexels.com
ध्यान कुठे करावे ?
तुम्ही कुठेही ध्यान करू शकता. घरात, घराबाहेर, सोफ्यावर कुठेही बसा, पण बेडवर झोपताना ध्यान करू नका. कारण बेडवर झोपताना केल्याने, ध्यान करताना झोप येऊ शकते, म्हणून घरातल्या मोकळ्या खोलीत किंवा हिरवळीवर ध्यान करा. सकाळी ध्यान करणे अधिक प्रभावी असते. यावेळी मन शांत होते. तुमच्यावर कोणत्याही कामाचा परिणाम होत नाही आणि तुम्ही चांगले ध्यान करू शकता.
ध्यान कसे करावे?
ध्यान करण्याची एक पद्धत आहे आणि ती त्याच पद्धतीने केल्यास ध्यानाचा तुमच्यावर चागला परिणाम होईल आणि तुम्ही त्यात यशस्वी व्हाल. ध्यान करण्यासाठी एका ठिकाणी पद्मासन मुद्रेत बसून हाताची बोटे पुढे दुमडून डोक्याच्या दोन भुवयांच्यामध्ये आपले लक्ष ठेवा आणि आपल्या श्वासावर लक्ष केंद्रित करा. श्वास वरपासून खालपर्यंत जात असताना त्या श्वासावर आपले लक्ष केंद्रित ठेवा. जेव्हा तुम्ही हे प्रथम कराल तेव्हा तुमचे मन इकडे-तिकडे भटकत राहील. ध्यान करताना, बाहेरील जगाबद्दलचे विचार सोडून देण्याचा प्रयत्न करा. मनातील राग, इच्छा, लोभ या विकारांना विसरून श्वासावर लक्ष केंद्रित करण्याचा प्रयत्न करा. श्वास घेताना तुमच्या शरीराच्या कोणत्याही क्रियेचा विचार करू नका. मन एकाग्र करण्याचा प्रयत्न करा. मानवी शरीर हे पाणी, वायू, अग्नी, आकाश आणि जमीन या पाच तत्वांनी बनलेले आहे. या तत्वांचे गुण मानवी शरीरात असतात आणि जर तुम्हाला ते जागृत करायचे असेल तर ध्यान हाच एकमेव पर्याय आहे. तुमच्या महाशक्तींना ध्यानाने जागृत करून, तुम्हाला जे करायचे आहे ते तुम्ही करू शकता.
ध्यानाचे चमत्कारिक फायदे : Benefits of Meditation
☗ ध्यान करणारी व्यक्ती नेहमी निरोगी आणि उत्साही राहते. म्हातारपण त्याला पळवून लावते. तिचा चेहरा ताजा दिसतो आणि कोणीही त्यांच्याकडे आकर्षित होते.
☗ जो मनुष्य ध्यान करतो तो सर्व रोगांपासून मुक्त होतो. तुम्ही ऐकले असेल की पूर्वीचे ऋषी अनेक वर्षे तप करून दीर्घायुषी जगत असत. ध्यानधारणेने ते आपले शरीर निरोगी बनवत असत.
☗ ध्यानाचा तुमच्या मनावर आणि बुद्धीवर चांगला परिणाम होतो. तुम्ही ध्यानाच्या मदतीने बुद्धीला चालना देवू शकता. यामुळे तुमची विस्मरणही दूर करू शकता.
☗ दररोज ध्यान केल्याने तुम्ही स्वतःवर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न करता. तुम्ही तुमचे मन शांत करण्याचा प्रयत्न करता, परिणामी तुम्ही तुमच्या रागावर नियंत्रण ठेवता आणि तुम्हाला शांतता वाटते.
☗ ध्यानाचा आणखी एक चांगला प्रभाव तुमच्यामध्ये आहे, तो म्हणजे तुमच्या शरीरातील नवीन ऊर्जेच्या संवादाचा अनुभव. तुमच्यामध्ये लपलेल्या अलौकिक शक्तींची जाणीव असल्याने तुम्ही जगातील कोणतेही काम करू शकता.
☗ दररोज ध्यान केल्याने तुमच्या शरीरातील क्रिया जागृत होतात, त्यामुळे तुमच्या शरीरात अनेक चांगले बदल होतात, तुम्ही सर्व दुर्गुणांपासून मुक्त होता.
☗ आज प्रत्येकजण टेन्शनमध्ये जगतो. तुमचे खाणे-पिणे योग्य वेळी होत नाही, त्यामुळे शरीर आजारी पडते. तसेच आजच्या काळात प्रत्येकाला हृदयविकाराचा त्रासाने ग्रासले आहे. तुम्हाला हे टाळायचे असेल, तर ध्यान तुमच्यासाठी वरदान आहे. या वरदानाचा वापर करून तुम्ही या धोकादायक आजारापासून मुक्ती मिळवू शकता आणि हे विज्ञानानेही मान्य केले आहे.
Read More : निरोगी जीवनासाठी स्वयं-शिस्त कशी अंगीकारावी?☗ जो मनुष्य ध्यान करतो तो सर्व रोगांपासून मुक्त होतो. तुम्ही ऐकले असेल की पूर्वीचे ऋषी अनेक वर्षे तप करून दीर्घायुषी जगत असत. ध्यानधारणेने ते आपले शरीर निरोगी बनवत असत.
☗ ध्यानाचा तुमच्या मनावर आणि बुद्धीवर चांगला परिणाम होतो. तुम्ही ध्यानाच्या मदतीने बुद्धीला चालना देवू शकता. यामुळे तुमची विस्मरणही दूर करू शकता.
☗ दररोज ध्यान केल्याने तुम्ही स्वतःवर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न करता. तुम्ही तुमचे मन शांत करण्याचा प्रयत्न करता, परिणामी तुम्ही तुमच्या रागावर नियंत्रण ठेवता आणि तुम्हाला शांतता वाटते.
☗ ध्यानाचा आणखी एक चांगला प्रभाव तुमच्यामध्ये आहे, तो म्हणजे तुमच्या शरीरातील नवीन ऊर्जेच्या संवादाचा अनुभव. तुमच्यामध्ये लपलेल्या अलौकिक शक्तींची जाणीव असल्याने तुम्ही जगातील कोणतेही काम करू शकता.
☗ दररोज ध्यान केल्याने तुमच्या शरीरातील क्रिया जागृत होतात, त्यामुळे तुमच्या शरीरात अनेक चांगले बदल होतात, तुम्ही सर्व दुर्गुणांपासून मुक्त होता.
☗ आज प्रत्येकजण टेन्शनमध्ये जगतो. तुमचे खाणे-पिणे योग्य वेळी होत नाही, त्यामुळे शरीर आजारी पडते. तसेच आजच्या काळात प्रत्येकाला हृदयविकाराचा त्रासाने ग्रासले आहे. तुम्हाला हे टाळायचे असेल, तर ध्यान तुमच्यासाठी वरदान आहे. या वरदानाचा वापर करून तुम्ही या धोकादायक आजारापासून मुक्ती मिळवू शकता आणि हे विज्ञानानेही मान्य केले आहे.
जर तुम्हाला जीवनात आनंदी राहायचे असेल, निरोगी राहायचे असेल, देवाने दिलेली ही शरीरसंपदा दीर्घायुष्यासाठी जपायची असेल, तर तुम्ही ध्यान करणे अनिवार्य आहे. आजच्या काळात ध्यान करूनच तुम्ही एक चांगले, निरोगी आणि शांतीपूर्ण आयुष्य जगू शकता.
